7.5 HARORATNING RELSOSTI ASOSI QATTIQLIGIGA VA IQLIM SHAROITLARINING ULOQSIZ TEMIR YO‘L TARQALISHIGA TA’SIRI
Abstract
Ushbu maqolada uloqsiz temir yo‘l to‘g‘risida ma’lumot ko‘rsatilgan hamda iqlim sharoitlarining uloqsiz temir yo‘l tarqalishiga ta’siri keltirilgan.
Kalit so‘zlar: uloqsiz yo‘l, pletlar, rels, harorat, bo‘ylama kuchlar, ballast.
Uloqsiz temir yo‘l – harakatdagi tarkib g‘ildiraklari dinamik ta’sirlarini elastik qayta ishlaydigan muhandislik konstruksiyasi. Qish vaqtida, ayniqsa, sovuq va juda sovuq iqlim zonalarida temir yo‘l qattiqligi oshishi turli qistirmalar-amortizatorlar, yog‘och to‘sinlar (shpalalar) taxtalarining elastik xususiyatlari pasayishi, kirlangan ballast, shuningdek temir yo‘lning tuproq ko‘tarmasi asosiy maydoni zonasiga tutash erlar muzlashi hisobiga yuz beradi [1-3].
Umuman vertikal tekislikda uloqsiz temir yo‘l qattiqligini baholaydigan eng umumiy ko‘rsatkich relsosti asosi i elastikligi modulidan iborat.
