7.8 QISH MAVSUMIDA SIRPANCHIQLIKGA QARSHI TEXNOLOGIK MATERIALLARNING AHAMIYATLILIGI
Abstract
Ushbu maqolada qish mavsumida avtomobil yo‘llarida sirpanchiqlikga qarshi kurashishda tehnalogik materiallarning ahamiyati o‘rganilgan.
Abstract. This article examines the importance of technological materials in combating slippage on highways in the winter season.
Kalit so‘zlar: Qor-muzlama, qum, ilashish koeffitsienti, yo‘l.
Key words: Snow-ice, sand, cohesion coefficient, road.
Qish faslida qor yog‘gan paytdan so‘ng muzlamaga qarshi kurashda texnologik materiallarning sepilishi geografik, iqlimiy va ekologik omillarga bog'liq.
Texnologik materiallardan foydalanishdan maqsad qishki sirpanchiqlikning oldini olish bo‘lib, shu asosda, ayniqsa, yog‘ingarchilik to’g’risida aniq meteorologik prognoz muhim ahamiyatga ega.
Muzlamaning oldini olish uchun havo harorati, yo'l sirtining harorati va namligini o'lchaydigan, yo'l tarmog'ini kuzatuvchi meteorologik kuzatuv stantsiyalari ma'lumotlaridan foydalaniladi.
Muzlama hosil bo'lish xavfi yoki boshqa turdagi qishki sirpanchiq sharoitlarda yo'l qoplamalarini texnologik materiallar bilan oldindan ishlov berish ishlariga tayyorlik e'lon qilinadi. Muzlama qanchalik xavfliligi sababli va yo'l foydalanuvchilari tomonidan texnologik materiallardan foydalanish salbiy qabul qilinganlishi, yo'l tarmog'idagi meteorologik kuzatuv stantsiyalari tomonidan muz shakllanishiga oid prognozlar qanchalik to'g'ri ekanligini bilish muhimdir.
Texnologik materiallardan oqilona foydalanish va to'g'ri yo’naltirilgan chora-tadbirlar yo'l-transport hodisalari sonini kamaytirishga yordam beradi.
Qishki sirpanchiqlikka qarshi kurash, birinchi navbatda, xavfli va avariyaviy vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin bo'ladigan hududlarda: katta qiyalikli ko'tarilishlar va pastliklar, aholi punktlari ichida, kichik radiusli burilishlar, ko'rish qiyin bo'lgan yo'l hududlarida, avtobus bekatlarida, chorrahalarda, sun'iy inshootlarda, ularga yaqinlashishda va keskin tormozlash talab qilinishi mumkin bo'lgan boshqa joylarda olib borilishi kerak.
Tog'li hududlarda qishki sirpanchiqlikka qarshi kurash tik, uzun ko'tarilishli yo'l uchastkalaridan boshlanishi kerak. Togʻ yonbagʻirlarining shimoliy yoʻnalishi boʻlgan togʻ tizmasining shamol tomonida joylashgan rejadagi tashqi egri burilishlarga, shuningdek, togʻ yoʻllarining tutashmalari va chorrahalari va ulardagi sunʼiy inshootlarga (koʻpriklar, qor koʻchkilari galereyalari, qoʻriqxonalar) alohida eʼtibor qaratish lozim. devorlar va boshqalar) [16 ].
